Inleiding
Een deel van mijn werkzame leven, om precies te zijn 16 jaar, bracht ik werkdagen door in Duitsland, ik woonde in Nederland. Ik was grenspendelaar Nederland-Duitsland.
Ik herinner mij dat, toen ik die keuze moest maken, dat gepaard ging met een aantal onzekerheden omtrent salaris, inkomen, belastingen en sociale verzekeringen. Het internet bestond nog niet.
Dat is de rede dat ik nu hier als ervaringsdeskundige daarover terugblik.
Ik hoop dat mensen die in de overweging fase verkeren hier iets mee kunnen.
Een berichtje is welkom en wordt beantwoord!
Als inwoner van de euregio Maas-Rijn wordt je wel eens op het verkeerde been gezet. Taalkundig en cultureel zijn de mensen in het grensgebied zeer verwant. De barrière die de grens juridisch en regeltechnisch opwerpt is echter significant.
Zoals vaak zit „the devil in the details“.
Op dit gebied is er nog het een en ander voor verbetering vatbaar binnen “ons” verenigd Europa.
Het is goed om in je achterhoofd te houden dat er bij instanties mensen werken. Mensen die, als je de verbinding legt, je kunnen en willen helpen. Daar heb ik goede ervaringen mee opgedaan.
Zorg dat je bij de juiste „Sachbearbeiter“ terechtkomt.
Durf te vragen en door te vragen.
Realiseer je ook dat het contact leggen moeizaam kan zijn vanwege de goede privacybescherming, raak hierdoor niet in een persoons gerichte denkwijze, de aanhouder wint!
Hier geldt mijn ervaring dat „de meeste mensen deugen“!
Ik ben lang van draad, dit was de inleiding.
Aanleiding tot de keuze voor het pendelen
Ok, begin 1988, ik werkte zo’n 2 jaar in het glaslaboratorium van de bekende Nederlandse multinationale onderneming, in Eindhoven. Ik ontwikkelde analytisch chemische en fysisch chemische analyses voor glaslaboratoria op verschillende productielocaties en voerde ook routinematig onderzoek uit aan glazen en grondstoffen. Via mijn toenmalige interne netwerk hoorde ik dat er binnen de tv-glasfabriek in Aken, Duitsland, een vacature zou ontstaan voor een laboratorium ingenieur. In mijn drang om mijn carrière verder te brengen schreef ik in mijn beste Duits, dat Duits was in den beginne toch wel een dingetje, een sollicitatiebrief. Tijdens de gesprekken waarvoor ik, op basis van mijn brief, werd uitgenodigd bleek dat ik de geschikte kandidaat was.
Vanaf juli 1988 t/m 2004 pendelde ik dagelijks tussen mijn woonplaats Maastricht en het Duitse Aken, 42km, en was ik daarmee grensganger, grenspendelaar, tussen Nederland en Duitsland.
Let wel! Er waren in die tijd collega’s die als expat tijdelijk in Duitsland werkten en na een poos terugkeerden naar de „centrale“ in Nederland.
Ik koos ervoor zelf de stap te ondernemen en volledig en permanent in Duits dienstverband te treden van de toenmalige Philips Glasfabrik Aachen GmbH. Op het moment dat ik de keuze maakte kon ik niet bevroeden wat er in de volgende jaren nog te gebeuren stond.
Terugblikkend waren dat geweldige ervaringen die ik voor geen goud wilde missen. De opkomst van het globalisme, die ik meemaakte, heeft goede en verbeterbare dingen gebracht.
Over salaris, belasting en sociale verzekeringen.
Salaris
Als je in loondienst treedt, door het wederzijdse ondertekenen van een arbeidscontract, krijg je voor het gedane werk een vergoeding, salaris.
Zoals in Nederland is er in Duitsland een proeftijd.
In 1988 ging mijn bruto hbo-salaris door te gaan werken in Duitsland zo’n 30% vooruit.
In Duitsland zijn er in grotere ondernemingen 2 werknemersgroepen, Arbeiter en Angestellten. Binnen de groepen zijn er CAO’s met salarisschalen, in analogie met de CAO in Nederland. Er is sprake van een „Tarifvertrag“ dat onderhandeld wordt tussen vakbonden en werkgevers, er zijn ook „Außertarifliche“ contracten.
Na elke gewerkte periode is er een salarisbrief waarin tabellarisch uit de doeken gedaan wordt wat er aan belastingen en sociale zekerheid aan premies wordt ingehouden en wat er naar je bankrekening wordt overgemaakt.
Belasting
De werkgever doet in Duitsland zaken met de belastingdienst (Finanzamt). Het kantoor van de belastingdienst waar de werkgever zaken mee doet is ook het kantoor waar jij als werknemer je belastingzaken mee regelt en waar jouw dossier komt te liggen.
Dat is de plek waar je in contact kunt komen met de juiste „Sachbearbeiter“. Deze persoon kan je op verzoek bijstaan bij je belastingaangifte en jouw vragen daarover.
In Duitsland kun je net als in Nederland goed zelf je belastingaangifte regelen.
Je kunt ook, tegen betaling, gebruik maken van belastingadviseurs „Steuerberater“ die je ont zorgen door de belastingaangifte voor je uit te voeren.
Zodra je een arbeidsovereenkomst getekend hebt en een „Steuernummer“ bekend is kun je een aantal formulieren invullen.
Je „Steuernummer“ is het nummer waarmee de Duitse belastingdienst jouw persoon koppelt aan jouw dossier.
Het Duitse belastingstelsel werkt met „Steuerklassen“ en voor de Steuerklasse waar je bent ingedeeld met „Tabellen“ waar je gedetailleerd kunt nakijken hoeveel de Duitse fiscus van je bruto-salaris afroomt.
In vergelijking met Nederland zijn er geen extreme verschillen. Het Duitse stelsel is wellicht progressiever.
Sinds de val van de muur tussen Oost- en West-Duitsland is er een inkomensafhankelijke „Solidaritätszuschlag“, die je betaalt.
Je dient ook in Nederland te kennen te geven dat je in Duitsland belasting betaald. Een formulier dat je invult en laat ondertekenen in Duitsland en in Nederland.
Er bestaat tussen Nederland en Duitsland een verdrag ter voorkoming van dubbele belasting.
In Duitsland ben je beschränkt Steuerpflichtig of je bent unbeschränkt Steuerpflichtig. In het eerste geval zijn er nauwelijks “kortingen en vergoedingen” in het laatste geval gelden voor jouw dezelfde regels als personen die in Duitsland wonen. Ik noem hier als voorbeeld de aftrekbaarheid van hypotheekrente.
Sociale verzekeringen
Net als in Nederland betaal je van je bruto salaris een aantal premies voor sociale verzekeringen.
De instantie die vergelijkbaar is met het Nederlandse ziekenfonds is de “Krankenkasse”. Belangrijk dat je, zodra je een arbeidscontract op zak hebt, gaat shoppen bij de verschillende Krankenkassen. Meer nog dan in Nederland zijn er hier beroepsgroep gerichte Kassen waar niet iedereen wordt toegelaten, waarvan zowel de premies als de vergoedingen gunstiger zijn als die van de AOK. Deze laatste is de Krankenkasse waar iedereen zich bij kan aansluiten en die in de regel de zwaarste financiële belasting met zich meebrengt.
Zelf ben ik bij de TKK, de Techniker Kranken Kasse, gegaan.
Als grensganger ben je dan, bij wetgeving, ook in Nederland verzekerd bij een ziekenfonds.
De Krankenkasse is ook de instantie die de uitkering bij ziekte en arbeidsongeschiktheid door ziekte regelt. Daar hebben we in Nederland het UWV voor.
Pensioenpremie, analogie met de Nederlandse AOW, betaal je aan de Deutsche Rentenversicherung. De pensioenpremie is inkomensafhankelijk met een maximum. Dat maakt dat je latere Duitse staatspensioen, anders dan in Nederland, gerelateerd is aan wat je hebt afgedragen in de opbouwfase van je pensioen tijdens je werkzame leven. Ook anders dan in Nederland, je moet een minimale tijdduur, 5j, in Duitsland gewerkt hebben, vooraleer je recht hebt op ouderdomspensioen, de zgn. “Regelaltersrente”.
Ook je studiejaren tellen volgens regels mee in de bepaling van je rechten van het Duitse staatspensioen.
In Nederland wordt voor elk jaar dat je in Duitsland werkt 2% op je AOW gekort.
Bij grotere werkgevers bestaan er bovendien nog bedrijfspensioenfondsen waar je, op vrijwillige basis, aan kunt deelnemen. Daarbij leg je, analoog met een pensioenfonds in Nederland, een bruto bedrag in waarover belasting wordt geheven in de uitkeringsfase.
Andere bronnen van informatie voor de grenspendelaar
Zoals eerder geschreven “het internet bestond nog niet”.
De opkomst en groei van het wereld wijde web hebben het een en ander “makkelijker” gemaakt. Ik geef hier een aantal plekken waar je je verder kunt inlezen.
De vereniging VEG die de belangen van grenspendelaars NL-D behartigt.
Het Duitse belastingkantoor dat de dossiers van buiten Duitsland wonende uitkeringsgerechtigden verwerkt.
Het Nederlandse grensinfopunt.
Het Duitse staatspensioen.
disclaimer
Aan de informatie die ik hier verstrek kunnen geen rechten worden ontleend. Ze is met de beste bedoelingen uit het geheugen opgeborreld.
Als je op- en aanmerkingen hebt, laat het me weten
